Świetlana przeszłość

Kolaż z warszawskich neonów, rok: 1961, autor zdjęcia: Siemaszko Zbyszko, ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego
Kolaż z warszawskich neonów, rok: 1961, autor zdjęcia: Siemaszko Zbyszko, ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego

Dla niektórych to tylko gaz i pierwiastek chemiczny. Dla mnie szklane rurki wypełnione tym gazem, to mała forma sztuki. Chyba nie mogę być obiektywny, gdyż na neonowych napisach nauczyłem się czytać. Wracając z przedszkola literowałem napotkane neony: C H E M I A, K I N O  i tak to poszło. Historia napisów neonowych rozpoczęła się w 1906 roku we Francji. Neony zdobyły popularność w Berlinie, Paryżu, a przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych. Pierwszy polski neon oświetlił w 1926 Warszawę. Po II Wojnie Światowej w Warszawie ocalało kilka neonów. Generalnie  po za kilkoma przypadkami nie były to przedmioty  pożądane przez ówczesne władze. Wszystko zmieniło się pod koniec lat pięćdziesiątych. Wtedy to ogłoszono plan „neonizacji” polskich miast. Projekty napisów zlecano najlepszym architektom i plastykom. Narodził się niepowtarzalny styl reklam świetlnych. Gospodarka i marketing PRL-u działały zdecydowanie inaczej. Przeważnie artyści nie musieli się silić na odwzorowanie loga, tylko na wykonaniu napisy typu: Jubiler czy Delikatesy. Może dzięki temu nasi artyści byli tak kreatywni. W ciągu kilkunastu lat produkcją neonów zajmowało  się coraz więcej firm, co stopniowo odbijało się na jakości projektów i neonów. W połowie lat 70 występowały niedobory elektryczne i neony powoli zaczęły gasnąć. Po Stanie Wojennym  było już tylko gorzej.  Dopiero po 2000 roku o neony zaczęli się upominać artyści i inne osoby. Nieliczne neony, także dzięki firmom udało się uratować. Wiele z historycznych napisów znajduje się w warszawskim Muzeum Neonów. To jedna z najpopularniejszych atrakcji Warszawy wśród zagranicznych turystów.Trzeba pamiętać, że wytworzenie i utrzymywanie klasycznego neonu nie jest tanie. Chyba dlatego to co dziś możemy oglądać na budynkach to po za paroma przypadkami, zwykłe reklamy świetlne.

Pawilon "Chemia" u zbiegu ulic Brackiej i Nowogrodzkiej w Warszawie, rok 1961-1970, autor zdjęcia: Siemaszko Zbyszko, Ze zbiorow Narodowego Archiwum Cyfrowego
Neony w Katowicach, rok 1966, autor zdjęcia: Siemaszko Zbyszko, Ze zbiorow Narodowego Archiwum Cyfrowego
Neon "Spożywczy" nad sklepem spożywczym WSS "Społem" przy ul. Puławskiej 7, rok 1967, autor zdjęcia: Rutkowska Grażyna, ze zbiorow Narodowego Archiwum Cyfrowego.
Sklepy w Alejach Jerozolimskich w Warszawie, rok 1974, autor zdjęcia: Rutkowska Grażyna, ze zbiorow Narodowego Archiwum Cyfrowego.
Neon "Perfumeria" w Al.Jerozolimskich w Warszawie, rok: 1974, autor zdjęcia: Rutkowska Grażyna, ze zbiorow Narodowego Archiwum Cyfrowego.
Neon "Krajowa Loteria Pieniężna - kup los". Rok: 1974, autor zdjęcia: Rutkowska Grażyna, ze zbiorow Narodowego Archiwum Cyfrowego.
Neon "Zegarki radzieckie - precyzja, estetyka, trwałość" przy Placu konstytucji w Warszawie, Rok: 1974, autor zdjęcia: Rutkowska Grażyna, ze zbiorow Narodowego Archiwum Cyfrowego.
Neon "Galanteria Skórzana Pekar", rok: 1974, autor zdjęcia: Rutkowska Grażyna, ze zbiorow Narodowego Archiwum Cyfrowego.
Sklep "Delikatesy" w Warszawie, rok: 1969, autor zdjęcia: Rutkowska Grażyna, ze zbiorow Narodowego Archiwum Cyfrowego.
Witryna sklepu z neonem "WSS" w Warszawie, rok:1967, autor zdjęcia: Rutkowska Grażyna, ze zbiorow Narodowego Archiwum Cyfrowego.
Neony przy ulicy 3 Maja w Katowicach, rok 1966, autor zdjęcia: Rutkowska Grażyna, ze zbiorow Narodowego Archiwum Cyfrowego.
Komis przy ulicy Marszałkowskiej w Warszawie, rok: 1967, autor zdjęcia: Siemaszko Zbyszko, ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego.
Neony reklamujące PKO,Koszalin, rok: 1969, autor zdjęcia: Rutkowska Grażyna, ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego
Neon przy Domu Towarowym "Sawa" w Warszawie, rok 1974, autor zdjęcia: Rutkowska Grażyna, ze zbiorow Narodowego Archiwum Cyfrowego.
Neon "Czysta żywa wełna" i "Telimena" przy pl. Konstytucji w Warszawie, rok 1974, autor zdjęcia: Rutkowska Grażyna, ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego
9 Lubię to
0 Słabe

Zostaw Komentarz

Your email address will not be published. Required fields are marked *